11.06.2021 – 30.10.2021

Autor: Andrzej Tobis
Kurator: Stanisław Ruksza

A-Z (Gabloty edukacyjne), to rozpoczęty piętnaście lat temu utopijnie rozrastający się quasi-konceptualny projekt Andrzeja Tobisa, stanowiący lingwistyczno-wizualną podróż po Polsce. Artysta postanowił „zrekonstruować” ilustrowany słownik polsko-niemiecki „Bildwörterbuch Deutsch und Polnisch”, wydany w Lipsku w 1954 roku. Wydawnictwo starało się ujmować ówczesny świat widzialny w realiach NRD i PRL.

Fotografie Tobisa nie są inscenizowane, ale odnajdowane w chaotycznym krajobrazie potransformacyjnej współczesnej Polski. – Ten „konceptualizm z ludzką twarzą” zawiera mnóstwo anegdot, zabawnych rebusów, będąc również celną obserwacją społeczno-polityczną.

Kilkadziesiąt tysięcy haseł ze słownika do znalezienia, sfotografowania i zarchiwizowania jest totalną ideą „work in progress”. Od czasu premierowej wystawy, jesienią 2007 roku, powstała ogromna liczba nowych zdjęć. Łącznie jest ich ponad tysiąc, a wystawa w Willi Lentza prezentuje największy dotąd pokazywany zestaw ponad czterystu, w większości nowych zdjęć z ostatnich dwóch lat (w tym także wykonane na Pomorzu Zachodnim), zestawionych z pierwszymi gablotami z początków powstania cyklu.

Tobis przyjął następujące założenia dla projektu:

• zdjęcia mogą być wykonane wyłącznie na terenie Polski;
• sfotografowane sytuacje i obiekty nie są aranżowane ani cyfrowo montowane – muszą być odnalezione;
• każde hasło w wersji niemieckiej i polskiej opatrzone jest numerem indeksu z oryginalnego słownika;
• zdjęcie oraz umieszczone pod nim na białym pasku hasło stanowią integralną całość.

Andrzej Tobis o A-Z (Gabloty edukacyujne): „Chcąc ująć rzecz w sposób możliwie najbardziej ogólny, mogę powiedzieć, że projekt A-Z powstał z potrzeby nazwania, zdefiniowania doświadczanej przeze mnie rzeczywistości”. W ostatnich latach proces prac nad cyklem nasilił się: „Głównym powodem był fakt ponownego pojawienia się w Polsce procesów związanych z transformacją ustrojową. Coraz wyraźniej widać, że transformacja jest stanem permanentnym, zmieniają się tylko jej wektory i dynamika. Stało się też jasne, że ewentualny koniec historii nie będzie miał charakteru sennej nirwany” – dodał artysta.

Andrzej Tobis (ur. 1970) – artysta wizualny. Zajmuje się głównie malarstwem i fotografią. Jest profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Od 2006 roku pracuje nad długofalowym, utopijnym projektem konceptualnym A-Z (Gabloty edukacyjne), prezentowanym w wielu ważnych instytucjach sztuki w Polsce i za granicą.

Współpraca przy powstawaniu wystawy: TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczecinie

Więcej
culture.pl/pl/dzielo/andrzej-tobis-a-z-slownik-ilustrowany-jezyka-niemieckiego-i-polskiego